Cruciale rol elektriciteitsnet in energietransitie dreigt te worden belemmerd

In de Tweede Kamer is door de fractie van Groen Links een amendement ingediend, dat de netbeheerder de mogelijkheid biedt om de beperkte elektriciteitstransportcapaciteit te verdelen door een mechanisme van first-come-first-served toe te passen. VEMW ontraadt dit amendement ten stelligste omdat het de verzwaring van bestaande en nieuwe aansluitingen belemmert, met het risico dat de netten op slot gaan. 

Schaarste
VEMW onderkent de toenemende druk op de beschikbare capaciteit van elektriciteitsnetten in meerdere regio’s van Nederland door nieuwe aansluitingen van onder meer zon-PV- en windenergie, en datacentra. In de energietransitie en uitbreiding van de IT/AI-sector stijgt de behoefte aan transportcapaciteit sneller dan de netbeheerder heeft (kunnen) voorzien en waar benodigde netverzwaringen niet tijdig plaats (kunnen) vinden. Resultaat: filevorming op het net, oftewel ‘congestie’. De schaarse transportcapaciteit moet in geval van congestie over de aangeslotenen worden verdeeld op basis van de economische waarde die de transportcapaciteit voor hen heeft. Het instrument is congestiemanagement, dat de mogelijkheid biedt om de transportcapaciteit te verdelen op basis van de afweging voor welke aangeslotene de transportcapaciteit de grootste toegevoegde waarde heeft. Aangeslotenen kunnen – al dan niet verplicht – aanbieden om voor een vergoeding tijdelijk minder of meer elektriciteit te verbruiken.

Amendement
Het amendement beoogt de wettelijke basis voor congestiemanagement te verbeteren, maar slaagt daar niet in omdat het een onjuiste en nauwe definitie van het wettelijke begrip ‘congestiemanagement’ hanteert. Daarnaast wil het amendement een wettelijke mogelijkheid vaststellen voor het beperken van de transportverplichting, waardoor het onmogelijk is een afweging te maken tussen de waarde van die capaciteit op enig tijdstip voor verschillende aangeslotenen. De in het amendement voorgestelde capaciteit verdeelsleutel ‘first-come-first-served’ gaat uit van een willekeurige voorwaarde van de volgorde van de aanvraag en is in meerdere rechtszaken door de rechter verboden. Deze verdeelsleutel leidt tot economisch en maatschappelijk suboptimale uitkomsten door het verschil in waarde van transportcapaciteit voor verschillende aangeslotenen niet te waarderen, en nieuwe aangesloten partijen het recht op transport te beperken.

Afspraken
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “wij zijn verontrust over het amendement Van der Lee om in geval van schaarste aan elektriciteitsnet capaciteit het ordeningsprincipe ‘first-come-first-served’ toe te passen. Door toepassing van dat principe lopen we het risico dat de netten op slot gaan doordat verzwaring van de bestaande en nieuwe aansluitingen wordt  uitgevoerd op basis van volgorde van binnenkomst. Transportcapaciteit moet optimaal benut worden, eens te meer nu het een knelpunt blijkt in de  in de realisatie van de klimaatdoelstellingen en de energietransitie. VEMW ontraadt het parlement om met dit amendement in te stemmen. Aan de Klimaattafel Elektriciteit hebben wij afspraken gemaakt over de ontwikkeling van de netten in het kader van de energietransitie. Wij dringen dan ook aan op het nakomen van deze afspraken, en daartoe met betrokken partijen overleg te voeren, zodat congestiemanagement doeltreffend en doelmatig kan werken in de praktijk.”

Meer informatie kunt u hier vinden.